Một dàn ý bài văn nghị luận khoa học, chi tiết là chìa khóa để bạn triển khai bài viết mạch lạc, đầy đủ ý và thuyết phục. Dàn ý dưới đây được thiết kế để áp dụng linh hoạt cho mọi đề bài nghị luận xã hội, giúp bạn tối ưu hóa nội dung và cấu trúc bài viết.
Tham khảo bài mẫu bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống hot trong 2025 tại đây nhé https://khokhar.info/mau-viet-bai-van-nghi-luan-ve-mot-van-de-doi-song/
Mở bài
Mục tiêu: Giới thiệu ngắn gọn vấn đề, thu hút người đọc.Cách triển khai: Viết 1-2 câu, nêu rõ chủ đề, có thể dùng câu hỏi tu từ, trích dẫn hoặc nhận định khái quát.Ví dụ: Với đề về lòng biết ơn: “Lòng biết ơn là ngọn lửa sưởi ấm các mối quan hệ và nuôi dưỡng giá trị sống tốt đẹp.”
Thân bài
Thân bài là phần cốt lõi, triển khai ý theo các bước sau:
- Giải thích khái niệm* Làm rõ ý nghĩa trực tiếp và sâu xa của từ khóa hoặc khái niệm trong đề.
- Với câu trích dẫn, giải thích ý nghĩa tổng quát và thông điệp mở rộng.
- Ví dụ: Với “trách nhiệm”: “Trách nhiệm là ý thức hoàn thành nghĩa vụ với bản thân, gia đình, xã hội, thể hiện qua hành động tự giác, đóng góp cho cộng đồng.”
- Chứng minh ngữ cảnh* Phân tích bối cảnh vấn đề:Các mặt: Tích cực, tiêu cực hoặc cả hai (ví dụ: bạo lực học đường gồm thể chất, tinh thần, mạng xã hội).Không gian: Xảy ra ở đâu (gia đình, trường học, xã hội).Thời gian: Nổi bật khi nào (xưa, nay, hiện tại).Đối tượng: Ai liên quan (học sinh, phụ huynh, xã hội).
- Dẫn chứng thực tế: “Hơn 60% học sinh THCS từng chứng kiến bạo lực học đường, theo thống kê gần đây.”
- Phân tích vấn đề* Làm sáng tỏ nguyên nhân, biểu hiện, hậu quả, ý nghĩa.
- Kết hợp lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thực tế, số liệu hoặc câu chuyện minh họa.
- Ví dụ: Với ô nhiễm môi trường: “Nguyên nhân từ ý thức kém, xả rác bừa bãi, công nghiệp thiếu kiểm soát, dẫn đến ô nhiễm không khí, nguồn nước, ảnh hưởng sức khỏe con người.”
- Bình luận vấn đề* Đưa ra ý kiến cá nhân, đánh giá khách quan, nhấn mạnh tác động đến cá nhân, cộng đồng.
- Liên hệ giá trị nhân văn hoặc bài học cuộc sống.
- Ví dụ: “Bạo lực học đường gây tổn thương tâm lý, làm suy giảm niềm tin vào giáo dục, đòi hỏi sự chung tay từ mọi phía.”
- So sánh vấn đề* Liên hệ với quan điểm của vĩ nhân, trích dẫn sách, báo hoặc so sánh bối cảnh khác để làm nổi bật ý nghĩa.
- Ví dụ: “John Dewey nói: ‘Giáo dục chính là cuộc sống.’ Bạo lực học đường cản trở sứ mệnh giáo dục.”
- Bác bỏ vấn đề* Với hiện tượng tiêu cực, chỉ ra quan điểm sai lầm, phân tích lý do và đề xuất giải pháp.
- Ví dụ: “Quan niệm bạo lực học đường là bộc phát tuổi trẻ là sai lầm. Cần giáo dục kỹ năng sống và xử lý nghiêm hành vi bạo lực.”
Kết bài
Áp dụng công thức “tóm-rút-phấn”:
- Tóm: Nhắc lại vấn đề chính.
- Rút: Đưa ra bài học hoặc thông điệp cốt lõi.
- Phấn: Kêu gọi hành động, định hướng tích cực.
- Ví dụ: “Lòng biết ơn giúp cuộc sống ý nghĩa hơn. Hãy trân trọng và lan tỏa để xây dựng xã hội nhân ái.”
Dàn ý này giúp triển khai bài văn logic, sâu sắc, đáp ứng tiêu chí chấm điểm khắt khe, đảm bảo nội dung cô đọng nhưng đầy đủ ý chính.
